Een oude, Scandinavische kersttraditie: Wichtelen

Hoe het vroeger begon

Vroeger in Scandinavië is er een wel heel bijzondere kersttraditie ontstaan. Vroeger werden er namelijk veel verhalen verteld over kleine wezentjes genaamd “tomte” of “nisse”. Het zijn elfenachtige wezentjes die voor je huis zorgen tijdens de koude winterdagen. Hij doet kleine klusjes en brengt kleine cadeautjes. We noemen dat Wichtelen.

Het geheim van Wichtelen

Wichtelen betekent niet per se dat je grote cadeaus geeft. Vaak gaat het om kleine dingetjes: een kaart, wat lekkers, een hulpje in huis, een briefje met een boodschap, of een kleine verrassing op een onverwachte plek. Het idee is dat je iemand laat weten dat je aan hem of haar denkt, zonder dat die persoon weet dat jij het was. Daardoor blijft het geheim. Dat maakt het spannend en magisch.

Hoe de traditie Europa inging

Wichtelen is naar de rest van Europa overgewaaid met een kleine verandering. Vaak worden er lootjes getrokken, net als bij surprises op school. Trek jij het lootje van bijvoorbeeld je beste vriend, dan is het de bedoeling dat je kleine dingen doet voor hem. Dat kunnen verschillende dingen zijn.

Voorbeelden van Wichtelen

Denk daarbij aan je lunch delen, een koekje geven op een willekeurig moment, of een leuke kaart geven met een lieve boodschap. Het maakt het extra leuk als die beste vriend dan ook geen idee heeft hoe hij opeens een extra boterham in zijn broodtrommel heeft zitten. Mocht je zo iets uitvoeren, hoort er altijd een klein poppetje bij.

Dit is dan de “tomte” of de “nisse”. Dat betekent dat het nu de beurt is aan de ander om te wichtelen. Hij doet dan iets kleins voor degene die hij op zijn lootje had staan, en zo gaat de cirkel rond.

Wichtelperiode

Dit duurt de hele adventtijd. Dat is de tijd vanaf 1 december tot en met kerst.  Natuurlijk kan je dit op elk moment doen en hoeft het niet perse tijdens kerst te zijn. Het kan ook in de zomer, of zelfs als je op vakantie gaat of bent. Wichtelen gaat om het er voor een ander zijn. Veel mensen vinden de donkere en koude dagen namelijk heel erg moeilijk. Daarom kwamen de Scandinaviërs met deze eeuwenoude traditie.

“Wat mooi om te horen,” zegt Sofia Memoria vrolijk, terwijl haar magische handspiegel zachtjes glinstert. “Als je iets goeds doet voor een ander, maak je niet alleen die persoon blij, maar ook jezelf. Het leert je om te genieten van kleine momenten en die als iets bijzonders te zien.” Als wijze oma van Sem, die samen met Balla de Griot kinderen helpt hun weg te vinden, laat Sofia zien hoe herinneringen uit het verleden, het nu en de toekomst je sterker en blijer kunnen maken.